خطر عوارض جانبی استاتین ها کم است
10 دسامبر 2018- در بیانیه ی اخیر انجمن قلب آمریکا آمده است استفاده از استاتین ها ( داروهای پایین آورنده ی کلسترول) با خطر کم عوارض جانبی همراه است و مزایای استفاده از استاتینها در اکثر افراد بیشتر از خطرات آنها است.
مزایای قابل توجه داروهای پایین آورنده ی کلسترول به نام استاتین ها، در کاهش خطر ابتلا به حملات قلبی و سکته های ناشی از لخته شدن خون (سکته مغزی ایسکمیک) در بیماران در معرض خطر، اثبات شده است. محققان انجمن قلب آمریکا، پس از مرور مطالعات متعددی که به ارزیابی ایمنی و عوارض جانبی این داروها پرداخته اند، در بیانیه ای علمی اعلام نمودند که از آنجایی که استاتین ها با خطر کم عوارض جانبی مرتبط هستند، مزایای مصرف آنها از خطراتشان بیشتر است. این بیانیه در مجله ی این انجمن Circulation: Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology منتشر شده است.
براساس این بیانیه، یک نفر از هر چهار فرد آمریکایی بالای 40 سال، از یک داروی استاتین استفاده می کند، اما تا 10 درصد از این افراد در ایالات متحده مصرف این داروها را متوقف می کنند زیرا آنها علائمی را تجربه می کنند که تصور می کنند به دلیل مصرف این داروها است، در حالیکه ممکن است به این دلیل نباشد.
دکترMark Creager، رئیس پیشین انجمن قلب آمریکا و مدیر مرکز قلب و عروق در مرکز پزشکی دورتموث-هيچكو گفت: در اغلب موارد اگر فکر می کنید که عوارض جانبی استاتین را تجربه کرده اید، نباید مصرف داروی خود را متوقف کنید - به جای آن، با پزشکتان در مورد نگرانی های خود صحبت کنید. توقف مصرف استاتین می تواند به طور قابل توجهی خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را که ناشی از مسدود شدن یک سرخرگ است، افزایش دهد. فقط یک استثناء وجود دارد: اگر بطور ناگهانی رنگ ادرار شما تیره شود، باید مصرف این دارو را متوقف کنید، این امر می تواند نشانه ای از آسیب و تخریب عضلات اسکلتی باشد که بسیار نادر است و به نام رابدومیولیز Rhabdomyolysis یا واپاشی ماهیچه مخطط، شناخته می شود که می تواند منجر به نارسایی حاد کلیوی شود. اگر این علامت را مشاهده کردید، باید استاتین خود را متوقف کنید و بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. بر اساس بازنگری از تحقیقات موجود که این بیانیه بر اساس آن منتشر شده است، رابدومیلیز در کمتر از 0.1 درصد از بیماران تحت درمان با استاتین ها مشاهده شده است.
شايعترين عوارض جانبی که بيماران گزارش می دهند، درد عضلانی است. تجزیه و تحلیل چندین مطالعه ی کنترل شده ی تصادفی دو سوکور از تمام استاتین های موجود - با حداکثر دوز توصیه شده - نشان داده است که در بیش از یک درصد از بیماران علائم عضلانی که احتمالا ناشی از داروهای استاتین است، ایجاد می شود.
در حالی که بسیاری از بیماران درمان شده با استاتین هر نوع نشانه ای از مشکلات عضلانی را به مصرف استاتین ها ربط می دهند، اما درد عضلات در بین افراد میانسال و مسن رایج است و علل بسیاری دارد. از آنجایی که بیماران ممکن است در مورد علت این علائم مطمئن نباشند و تصور کنند که علائم آنها توسط استاتین ها ایجاد شده است ممکن است مصرف استاتینها را متوقف کنند، که این موضوع خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی را در این افراد افزایش می دهد؛ بهمین دلیل پزشکان و ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی باید از نزدیک بر مصرف دارو و همچنین نگرانی های بیماران نظارت کرده و به آنها در ارزیابی علل احتمالی عوارضی که تجربه می کنند، کمک کنند.
اگر در مورد عوارض ماهیچه ای این داروها، عدم اطمینانی وجود دارد، پزشک باید سطح کراتین کیناز بیمار که یک نشانگر خونی برای آسیب عضلانی است، را اندازه گیری کند. اگر سطح کراتین کیناز طبیعی باشد، بیمار می تواند مطمئن شود که آسیب عضلانی رخ نداده است. عدم داشتن ویتامین D کافی نیز می تواند موجب درد عضلات شود و سطوح آن را می توان به راحتی اندازه گیری کرد.
علت دیگری نیز برای درد عضلانی در افراد تحت درمان با استاتین ها وجود دارد و آن- اثر "nocebo" یا اثر گزند است، که مربوط به انتظار بیمار از آسیب و مشکلات عضلانی ناشی از درمان با این دارو است که در مطبوعات یا هشدارهای ارائه دهندگان خدمات بهداشتی و هشدار درج شده در بروشور بسته های دارو آمده است علائم مربوط به "اثر گزند" می تواند شدید باشد و هرگز نباید از طرف پزشک معالج جدی تلقی نشود. در این بیانیه توصیه شده است که در این حالت بهتر است از دوز پایینتر همان داروی استاتین استفاده شود و یا پزشک داروهای مختلف استاتین را برای بررسی علائم بیمار آزمایش کند. با این حال، تعیین دلیلی که بیمار این علائم را تجربه می کند، می تواند دشوار باشد.
درمان با استاتین ممکن است کمی خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد، به ویژه در افرادی که هم اکنون دارای عوامل خطر ابتلا به آن مانند شیوه زندگی بی تحرک و چاقی هستند. با این حال، خطر مطلق تشخیص مورد جدید دیابت در بیماران به علت استفاده از استاتین در تحقیقات بزرگ، تنها در حدود 0.2 درصد در سال بوده است.
برای افراد مبتلا به دیابت، افزایش متوسط HbA1c(معیاری برای اندازه گیری میزان قند خون در طولانی مدت) هنگام مصرف استاتین ها، بسیار کم است و دلیلی بر عدم تجویز این داروها نمی باشد. در حالی که دیابت عامل مهمی برای حملات قلبی، نارسایی قلبی و سایر حوادث قلبی و عروقی است، درمان با استاتین به طور قابل توجهی خطر ابتلا به این بیماریها را کاهش می دهد و ممکن است برای بیماران مبتلا به دیابت مناسب باشد.
اگر چه در این بیانیه، به افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی هموراژیک همراه با مصرف استاتین ها اشاره نشده است، اما ممکن است مصرف استاتین ها در افرادی که قبلا این نوع سکته ی مغزی (ناشی از پارگی یک سرخرگ) را تجربه کرده اند، اندکی این خطر را افزایش دهد. با این حال، خطر مطلق بروز این نوع سکته ی مغزی، بسیار کوچک است و مزایای مصرف استاتین ها در کاهش سکته مغزی کلی و سایر حوادث عروقی به طور کلی بیشتر از این خطر است.
نویسندگان همچنین شواهد علمی را در موارد دیگر عوارض جانبی استاتین و نگرانی های ایمنی از جمله آسیب های کبدی، اثرات نورولوژیکی، نوروپاتی محیطی، آب مروارید، پارگی تاندون و سایر موارد را بررسی کردند، اما شواهد کمی در تایید تاثیر مصرف استاتین ها با افزایش خطر این شرایط یافتند.
داروهای استاتین بر روی کاهش میزان کلسترول LDL(کلسترول بد) تولید شده توسط کبد، کار می کنند. بسیاری از انواع استاتین ها در اکثر کشورها موجود هستند، از جمله انواع ارزان قیمت آنها. برای تعیین اینکه آیا استاتین ها برای یک بیمار مناسب هستند، انجمن قلب آمریکا توصیه می کند که ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی، خطر ابتلا به حمله قلبی یا سکته را برای هر بیمار در ده سال آینده با استفاده از محاسبه گر خطر بیماریهای قلبی عروقی انجمن قلب آمریکا / کالج آمریکایی قلب و عروق ارزیابی کنند.
بسته به نمره ی خطر بیمار، بیمار و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی باید در مورد راه هایی برای کاهش آن از جمله تغییرات شیوه زندگی و تغییرات رژیم غذایی، صحبت کنند. درمان با استاتین ممکن است برای شما مناسب باشد؛ اگر شما جزو یکی از گروه های زیر باشید:
· بزرگسالان 40-75 ساله با کلسترول LDL(بد) 70 تا 189 میلیگرم در دسی لیتر و خطر 7.5 درصدی برای حمله قلبی یا سکته مغزی در عرض 10 سال.
· افراد دارای سابقه بیماری قلبی عروقی(حمله ی قلبی، سکته مغزی، آنژین صدری پایدار یا ناپایدار (درد قفسه سینه)، بیماری عروق محیطی، حمله ایسکمیک گذرا، یا بای پس عروق کرونر یا سایر اعمال جراحی برقرار مجدد خون رسانی).
· افرادی که سن 21 سال و بالاتر دارند و سطح کلسترول LDL(بد) آنها 190 میلی گرم / دسی لیتر یا بالاتر است.
· افراد مبتلا به دیابت با سطح کلسترول LDL(بد) 70 تا 189 میلی گرم در دسی لیتر که 40 تا 75 سال سن دارند.
منبع و سایت خبر:
Circulation: Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology, 2018 DOI: 10.1161/ATV.0000000000000073
www.sciencedaily.com/releases/2018/12/181210072533.htm